Τα συστατικά του ακινήτου περιλαμβάνονται στην αποζημίωση από αναγκαστική απαλλοτρίωση του ακινήτου;
Η απάντηση είναι ναι. Τα συστατικά του ακινήτου που απαλλοτριώνεται πρέπει να περιλαμβάνονται στον κτηματολογικό πίνακα και στο κτηματολογικό διάγραμμα της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ώστε το δικαστήριο να ορίσει τιμή προσωρινής ή οριστικής τιμής αποζημίωσης και για αυτά.
Εάν το κτηματολογικό διάγραμμα ή ο κτηματολογικός πίνακας δεν περιέχουν τα συστατικά του ακινήτου που απαλλοτριώνεται και το δικαστήριο δεν ορίσει αποζημίωση για αυτά, ο ιδιοκτήτης του ακινήτου που απαλλοτριώνεται έχει δικαίωμα να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης για την αξία των συστατικών στα διοικητικά δικαστήρια.
Ας δούμε το ζήτημα της αποζημίωσης των συστατικών του ακινήτου που απαλλοτριώνεται μέσα από απόσπασμα σχετικής δικαστικής απόφασης:
«Για την συντέλεση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, απαιτείται η προηγούμενη καταβολή πλήρους αποζημίωσης, η οποία, πέραν της αξίας του ακινήτου, περιλαμβάνει και την αξία των κατ’ άρθρο 953 του ΑΚ συστατικών του, τα οποία, κατά ρητή πρόβλεψη τόσο του άρθρου 3 του ν.δ/τος 797/1971 όσο και του ήδη ισχύοντος άρθρου 4 του ν. 2882/2001, συναπαλλοτριώνονται αυτοδικαίως, έστω και αν δεν έχουν περιληφθεί ρητά στην απόφαση με την οποία κηρύχθηκε η απαλλοτρίωση (ΣτΕ 1634/2017, 265/2013, ΑΠ 300/2009, 1543/2003, 1112/1995 κ.α.).
Ως εκ τούτου, το κτηματολογικό διάγραμμα και ο κτηματολογικός πίνακας που συντάσσονται κατά την διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης πρέπει να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και να απεικονίζουν την αληθή κατάσταση του απαλλοτριούμενου ακινήτου.
Επομένως, σε περίπτωση που τα αρμόδια διοικητικά όργανα που συνέταξαν τον κτηματολογικό πίνακα (ο οποίος πρέπει να προσάγεται ενώπιον του αρμοδίου για τον καθορισμό της αποζημίωσης πολιτικού δικαστηρίου) παραλείψουν να περιλάβουν σε αυτόν τα συστατικά ή επικείμενα του ακινήτου που απαλλοτριώθηκε, εξαιτίας δε της παράλειψης αυτής, δεν καθορισθεί από το αστικό δικαστήριο αποζημίωση για τα επίμαχα συστατικά ή επικείμενα, ο δικαιούχος της αποζημίωσης διατηρεί την ευχέρεια να ασκήσει ενώπιον του κατά τόπον αρμόδιου διοικητικού πρωτοδικείου αγωγή του άρθρου 105 Εισ.Ν.Α.Κ., ζητώντας ως αποζημίωση το ισόποσο της αξίας των συστατικών αυτών (ΣτΕ 1634/2017, 265/2013 (γεωτρήσεις), 1867 – 9/2011 (δενδρύλλια φυτωρίου), 1912/2011 (αμπέλι), 2413/2009 (δένδρα, φυτείες), 1936/2009 (επικείμενες ξηρολιθοδομές), 2835/2002 (κύριος εξοπλισμός εργοστασίου), 3139/2002 (μηχανήματα εργοστασίου), ΑΠ 1199/1983 (μάνδρα από τσιμεντόλιθους), 522/2000 (γεωτρήσεις), 5/2002 (λίθινη περίφραξη) κ.α.].
Τα προαναφερόμενα ισχύουν, και για την περίπτωση εσφαλμένης αναγραφής του εμβαδού, του όγκου και των άλλων προσδιοριστικών στοιχείων της αξίας του απαλλοτριούμενου ακινήτου και των κτισμάτων και κατασκευών που έχουν ανεγερθεί σ΄ αυτό (πρβλ. ΣτΕ 2216/2014 σκ.5, 237/2011, 2733/2007, 700/2003).»