Ποια είναι η διαδικασία αποζημίωσης λόγω επίταξης ακινήτου;

Πώς αποζημιώνεται ο ιδιοκτήτης ακινήτου που επιτάχθηκε από την Ελληνική Πολιτεία;

Επίταξη ακινήτου είναι η στέρηση της χρήσης του ακινήτου από τον κύριο του, έναντι αποζημίωσης, η οποία επιβάλλεται αναγκαστικά με Πράξη της Πολιτείας, για τις ανάγκες των ενόπλων δυνάμεων σε περίπτωση πολέμου ή επιστράτευσης ή για τη θεραπεία άμεσης κοινωνικής ανάγκης, που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη και υγεία.

Η επίταξη αποτελεί αναγκαστική μίσθωση, διότι με διατάξεις αναγκαστικού δικαίου δημιουργείται από την Πολιτεία σχέση μίσθωσης πράγματος. Ο κύριος του ακινήτου που έχει επιταχθεί καθίσταται αναγκαστικά «εκμισθωτής» και παραχωρεί σε αυτόν υπέρ του οποίου γίνεται η επίταξη (το «μισθωτή») τη χρήση του ακινήτου έναντι αποζημίωσης («μισθώματος») για όσο χρόνο διαρκεί η κατάσταση ή η ανάγκη για την οποία επιβλήθηκε η επίταξη.

Η επίταξη διαφέρει από την αναγκαστική απαλλοτρίωση, διότι με την με αναγκαστική απαλλοτρίωση επέρχεται διαρκής, οριστική και μόνιμη στέρηση της χρήσης του ακινήτου και μετάθεση της κυριότητάς του σε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ενώ με την επίταξη επιβάλλεται σε βάρος του ιδιοκτήτη η προσωρινή αφαίρεση της χρήσης του ακινήτου. Ο καθ’ ου η επίταξη εξακολουθεί να έχει την κυριότητα και τη νομή του ακινήτου, αλλά η κατοχή του ακινήτου ανήκει στη Διοίκηση ή στον  υπέρ ου η επίταξη.

Η επίταξη προβλέπεται από το άρθρο 18§3 του Συντάγματος που ορίζει ότι «Ειδικοί νόμοι ρυθμίζουν τα σχετικά με τις επιτάξεις για τις ανάγκες των ενόπλων δυνάμεων σε περίπτωση πολέμου ή επιστράτευσης, ή για τη θεραπεία άμεσης κοινωνικής ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη ή υγεία.»

Η επίταξη ρυθμίζεται κατ’ αρχάς από τις διατάξεις των ειδικών νόμων και συμπληρωματικά από τις διατάξεις περί μίσθωσης, εφόσον συμβιβάζονται με την ιδιαίτερη φύση της επίταξης. Η αποζημίωση λόγω επίταξης του ακινήτου ορίζεται από την Πολιτεία, αλλά ο ιδιοκτήτης του ακινήτου που επιτάχθηκε έχει το δικαίωμα να προσφύγει στα διοικητικά δικαστήρια και να ζητήσει μεγαλύτερη αποζημίωση για τη στέρηση της χρήσης του ακινήτου του λόγω επίταξης.

Η Ελληνική Πολιτεία με την από 10.02.2020 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 28Α/10.2.2020, εφάρμοσε τη δυνατότητα επίταξης ακινήτων με ειδικό νόμο επικαλούμενη «τη θεραπεία άμεσης κοινωνικής ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη ή υγεία» για να δεσμεύσει χώρους για την υποδοχή και παραμονή των μεταναστών και προσφύγων στα νησιά της Λέσβου, της Χίου και της Σάμου. Ας δούμε την προβλεπόμενη από το Νόμο διαδικασία για την επίταξη ακινήτων για την αποφυγή διακινδύνευσης της δημόσιας τάξης ή υγείας όπως προσφάτως εφαρμόστηκε και ιδίως την προβλεπόμενη διαδικασία αποζημίωσης λόγω επίταξης ακινήτου για τη στέρηση της χρήσης του ακινήτου από τον ιδιοκτήτη του:

«1. Ως έκτακτη ανάγκη σε περίοδο ειρήνης που επιβάλλει την επίταξη ακινήτων πραγμάτων, υπό την έννοια της παρ. 3 του άρθρου 18 του Συντάγματος, ορίζεται, για την εφαρμογή του παρόντος, κάθε άμεση κοινωνική ανάγκη για την αντιμετώπιση της διακινδύνευσης της δημόσιας τάξης ή υγείας που προκαλείται από τη μεταναστευτική – προσφυγική κρίση σε νήσους υποδοχής μεταναστών και προσφύγων των Περιφερειών Βορείου και Νοτίου Αιγαίου.

2. Με απόφαση του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως επιτάσσονται, για χρονικό διάστημα μέχρι τριών (3) ετών, ακίνητα, τα οποία βρίσκονται στις ανωτέρω νήσους και ανήκουν σε ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, καθώς και σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου ή δεύτερου βαθμού ή άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Με την απόφαση του προηγούμενου εδαφίου προσδιορίζονται συγκεκριμένα τα προς επίταξη ακίνητα και η χρήση τους, καθώς και η χρονική διάρκεια της επίταξης.

3. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Μετανάστευσης και Ασύλου προβλέπονται οι πιστώσεις για τις αναγκαίες εργασίες διαμόρφωσης της <strong>χρήσης των προς επίταξη ακινήτων</strong> σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 2 του παρόντος.3. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Μετανάστευσης και Ασύλου προβλέπονται οι πιστώσεις για τις αναγκαίες εργασίες διαμόρφωσης της χρήσης των προς επίταξη ακινήτων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 2 του παρόντος.

4. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Μετανάστευσης και Ασύλου που εκδίδεται εντός δύο (2) μηνών από τη δημοσίευση της απόφασης της παρ. 2, καθορίζεται εύλογη αποζημίωση των δικαιούχων ιδιωτών, Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, κατόπιν εισήγησης του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμών Αξιών Ακινήτων του Υπουργείου Οικονομικών σε συνέχεια υποβολής εισήγησης από πιστοποιημένους εκτιμητές εγγεγραμμένους στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκτιμητών στο πεδίο των ακινήτων του Υπουργείου Οικονομικών μετά από την προβλεπόμενη από τις ισχύουσες διατάξεις διαδικασία, και προβλέπονται οι αναγκαίες πιστώσεις για την κάλυψη του ποσού της αποζημίωσης.

«Σε περίπτωση άπρακτης παρόδου της ανωτέρω προθεσμίας, η επίταξη αίρεται αυτοδικαίως. Η αποζημίωση οφείλεται για το χρονικό διάστημα της επίταξης και καταβάλλεται εφάπαξ μετά τη λήξη της επίταξης ή ανά μήνα, αν η επίταξη παρατείνεται πέραν του διμήνου. Κατά της κοινής απόφασης της παρούσας παραγράφου χωρεί προσφυγή ουσίας ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων.«

Έχουμε δει σε παλαιότερες αναρτήσεις μας περιπτώσεις αποζημίωσης λόγω στέρησης χρήσης ακινήτου για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και αποζημίωση ακινήτου δεσμευμένου για προστασία πολιτιστικών αγαθών.

Χρειάζεστε τις νομικές μας υπηρεσίες για να διεκδικήσετε  αποζημίωση από επίταξη ακινήτου ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο ιδιοκτήτης ακινήτου υπό επίταξη έχει δικαίωμα δικαστικής αποζημίωσης για τη στέρηση της χρήσης του ακινήτου του.