Η δικαστική δαπάνη σε δίκη απαλλοτρίωσης

Η δικαστική δαπάνη του ιδιοκτήτη ακινήτου υπό απαλλοτρίωση πρέπει να είναι πλήρης σε κάθε δίκη που αφορά τη ζημία που το ακίνητο υφίσταται από την απαλλοτρίωση ή την αποζημίωση που ο ιδιοκτήτης δικαιούται εξ αιτίας της απαλλοτρίωσης του ακινήτου του.

Η αρχή αυτή μοιάζει να είναι αυτονόητη, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι! Η Ελληνική Πολιτεία έχει θεσπίσει κατά καιρούς διάφορες διατάξεις νόμων με τις οποίες περιορίζει την ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου να αποζημιώσει τη δικαστική δαπάνη του αντιδίκου του σε ποσά της τάξης των 300€.

Τα Ελληνικά δικαστήρια αποδέχονται κατά κανόνα και εφαρμόζουν αυτές τις διατάξεις. Όποιος έχει αντιδικήσει με το Ελληνικό Δημόσιο και έχει κερδίσει τη δίκη, θα έχει αντιμετωπίσει σίγουρα τη δυσάρεστη έκπληξη το Δικαστήριο να του επιδικάζει περιορισμένη δικαστική δαπάνη κατ’ εφαρμογή των εκάστοτε ισχυουσών διατάξεων περί περιορισμού του καταλογισμού δικαστικής δαπάνης δαπάνης σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου.

Στο Δίκαιο των Απαλλοτριώσεων ισχύει η συνταγματική δέσμευση της πλήρους αποζημίωσης του ιδιοκτήτη ακινήτου υπό απαλλοτρίωση. Στην πλήρη αποζημίωση του ιδιοκτήτη περιλαμβάνεται και η πλήρης δικαστική δαπάνη.

Η συνταγματική αυτή διάταξη αυτή εφαρμόζεται χωρίς διχογνωμίες στις δίκες ορισμού μονάδας προσωρινής ή οριστικής τιμής μονάδας αποζημίωσης, που αποτελούν τις συνήθεις και «κλασικές» δίκες για την αποζημίωση από απαλλοτρίωση ακινήτου. Στις άλλες, όμως, δίκες περί απαλλοτρίωσης;

Το δικαίωμα πλήρους δικαστικής αποζημίωσης για τη δικαστική δαπάνη σε δίκη απαλλοτρίωσης ιδιοκτήτη υπό απαλλοτρίωση ακινήτου υπάρχει και πρέπει να ικανοποιείται και σε κάθε άλλη δίκη που αφορά ζήτημα που ανακύπτει από την απαλλοτρίωση ακινήτου πέρα από τις πιο πάνω «κλασικές δίκες».

Μία τέτοια δίκη σχετική με την απαλλοτρίωση, για την οποία ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να λάβει πλήρη δικαστική δαπάνη είναι και η δίκη με την οποία ο παρόδιος ιδιοκτήτης ακινήτου, δηλαδή ο ιδιοκτήτης του οποίου το ακίνητο έχει πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή ή δημοτική οδό για την οποία γίνεται απαλλοτρίωση, αμφισβητεί το όφελος που ο νόμος θεωρεί ότι επέρχεται για το ακίνητό του και αποδεικνύει ότι υφίσταται ζημία από την απαλλοτρίωση και διεκδικεί πλήρη αποζημίωση αντί αυτοαποζημίωσης

Ας δούμε μία δικαστική απόφαση που είχε ως αντικείμενο «την αποκατάσταση της ζημίας του ιδιοκτήτη από τη μη καταβολή της αποζημίωσης που προσδιορίστηκε για το ακίνητό του που απαλλοτριώθηκε.

«Εφόσον το ποσό της ζημίας του αυτής ταυτίζεται με το ποσό της παραπάνω αποζημίωσης , στην ουσία πρόκειται για δίκη με αντικείμενο την καταβολή αποζημίωσης λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης .

Επομένως, αναφορικά με τη δικαστική δαπάνη, θα εφαρμοστούν οι διατάξεις που εφαρμόζονται στη δίκη της απαλλοτρίωσης , εκείνες δηλαδή των άρθρων 176, 189, 191 ΚΠολΔ, 18 παρ. 4 του ν. 2882/2001 και 100, 107, 109 και 114 του Κωδ.

Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, η δικαστική δαπάνη επιβάλλεται πάντοτε σε βάρος του υπόχρεου για την καταβολή της αποζημίωσης και είναι πλήρης, ανέρχεται δηλαδή σε 3% στο ποσό της αποζημίωσης που επιδικάζεται και, συγκεκριμένα, σε 2% για τη σύνταξη της αίτησης και 1% για τη σύνταξη των προτάσεων, μαζί με την παράσταση του δικηγόρου και τα λοιπά αναγκαία για τη διεξαγωγή και υπεράσπιση της δίκης έξοδα.

Αντίθετα, δεν εφαρμόζονται και στη δίκη αυτή, όπως και στη δίκη της απαλλοτρίωσης , οι διατάξεις του άρθρου 22 παρ. 1 και 2 του νόμου 3693/1957 για το συμψηφισμό των δικαστικών εξόδων ή για τον περιορισμό τους μέχρι του ποσού των 294 ευρώ.

Και τούτο, διότι έτσι φαλκιδεύεται η πλήρης αποζημίωση , με συνέπεια την παραβίαση του άρθρου 17 του Συντάγματος που την προβλέπει.

Με την αντίθετη εκδοχή, αν μεν το δικαστικό στάδιο της απαλλοτριωτικής διαδικασίας είχε προχωρήσει ομαλά, στην αποζημίωση του δικαιούχου θα περιλαμβανόταν η πλήρης δικαστική δαπάνη του, ενώ όταν αυτός αναγκάζεται, λόγω υπαιτιότητας του υπόχρεου, να διεκδικήσει, όχι με την απλούστερη απαλλοτριωτική διαδικασία, αλλά με την τακτική, την αποζημίωσή του, να περιορίζεται αυτή με τον κατακερματισμό της δικαστικής του δαπάνης.

Συνεπώς, και στην προκειμένη περίπτωση που με την προσβαλλομένη απόφαση ορίστηκε ότι η δικαστική δαπάνη του αναιρεσιβλήτου πρέπει να υπολογιστεί με ποσοστό 3% επί της αξίας της αποζημίωσης που προκύπτει για τα τμήματα των ιδιοκτησιών της έκρινε ότι δεν ωφελούνται από την απαλλοτρίωση που επιβλήθηκε, ορθά εφήρμοσε τις άνω διατάξεις και δεν υπέπεσε στην επικαλούμενη με τον δεύτερο λόγο αναιρέσεως πλημμέλεια, ορθώς εκ του αριθμού 1 (και όχι 19) του άρθ. 559 ΚΠολΔ, ο οποίος και είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.

Αν χρειάζεστε δικηγόρο απαλλοτριώσεων πατήστε το σύνδεσμο.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ο ιδιοκτήτης ακινήτου υπό απαλλοτρίωση δικαιούται αποζημίωση για την πλήρη δικαστική δαπάνη σε κάθε δίκη σχετική με την απαλλοτρίωση ακινήτου του.